Wprowadzenie dodatku węglowego to reakcja rządu na kryzys energetyczny i rosnące ceny węgla. Kto może skorzystać z tego wsparcia? Jak można złożyć wniosek o dodatek węglowy? Ile czeka się na jego rozpatrzenie? Jakie kryteria trzeba spełnić? Co zmienia nowelizacja ustawy o dodatku węglowym?
Dodatek węglowy — definicja
Według ustawy z 5 sierpnia 2022 roku dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3000 zł dla każdego gospodarstwa domowego, którego źródłem ogrzewania jest węgiel lub paliwa węglopochodne. Kto może ubiegać się o wsparcie? Jak do tej pory przepisy nie przewidują kryterium dochodowego. Jedyny wymóg to obecnie (na dzień 5 września 2022 roku) wpis do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
Dodatek węglowy — jak złożyć wniosek
Wniosek o dodatek węglowy można złożyć online, tzn. przez ePUAP lub w odpowiednim urzędzie gminy (osobiście lub pocztą tradycyjną). W przypadku wyboru pierwszego wariantu dokument należy najpierw wypełnić (odręcznie lub elektronicznie), podpisać, a następnie wysłać przez ePUAP jako załącznik, wybierając odpowiednią sprawę. Uwaga! Wysyłając dokument drogą elektroniczną, należy podpisać go dodatkowo kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub przez profil zaufany ePUAP. Do kiedy można złożyć wniosek o dodatek węglowy? Dokumenty są przyjmowane od 17 sierpnia do 30 listopada 2022 roku.
Dodatek węglowy — “dziury” w ustawie
Jak tylko ustawa weszła w życie, okazało się, że ma luki prawne, które pozwalają na pewne nadużycia. Najbardziej problematyczna okazała się definicja gospodarstwa domowego. Jak czytamy na stronie isap.sejm.gov.pl [stan na 5 września 2022]:
“Przez gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 1, rozumie się: 1) osobę fizyczną samotnie zamieszkującą i gospodarującą (gospodarstwo domowe jednoosobowe) albo 2) osobę fizyczną oraz osoby z nią spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie z nią zamieszkujące i gospodarujące (gospodarstwo domowe wieloosobowe)”.
Taki zapis doprowadził do kuriozalnej sytuacji, w której kilka osób, które mieszkają pod jednym dachem, mogły złożyć osobne wnioski o dodatek węglowy. Przykładowo, mógł to zrobić dorosły, pracujący syn, który mieszka jeszcze z rodzicami. Według pierwotnych przepisów taka osoba jest traktowana jako osobne gospodarstwo domowe. O tym nieuczciwym procederze informowały gminy, stąd konieczność znowelizowania ustawy o dodatku węglowym.
Dodatek węglowy — zmiany
W piątek, 2 września, sejm przyjął ustawę o wsparciu odbiorców ciepła. W jej ramach wprowadzono również zmiany w ustawie o dodatku węglowym. Następnie ustawa trafi do senatu. Jak podaje serwis Gazeta Prawna, nowelizacja zmienia określenie “gospodarstwo domowe” na “adres”. W praktyce oznacza to, że jeden adres to jeden wniosek o dodatek węglowy. Jeśli taki dokument złoży kilka osób, rozpatrywany będzie jedynie ten, złożony jako pierwszy. To jednak nie koniec zmian. Pod lupę zostaną wzięte także zgłoszenia do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Dlaczego? Część osób, które dowiedziały się o dodatku węglowym, zaktualizowały wpis do CEEB, wpisując jako główne źródło ogrzewania właśnie węgiel. Z racji tego, że rząd planuje wypłacić świadczenia również osobom, które ogrzewają dom drewnem czy pelletem, kolejna aktualizacja umożliwiłaby pobranie kilku świadczeń jednocześnie. Dlatego wiążący będzie wpis na dzień 30 czerwca 2022 roku. Reasumując, najważniejsze zmiany w nowelizacji o dodatku węglowym to:
- jeden adres = jeden wniosek,
- wydłużenie czasu rozpatrywania wniosku z 30 do 60 dni,
- możliwość kontroli, np. na podstawie wcześniejszej deklaracji śmieciowej, danych z rejestru PESEL czy wniosku o 500+.
Nie tylko węgiel — ustawa o dopłatach do ogrzewania
Jak już wspominaliśmy, 2 września rząd przyjął ustawę o wsparciu dostawców ciepła. To ukłon w stronę obywateli, którzy ogrzewają swoje domy innym opałem niż węgiel. Ustawa o dopłatach do ogrzewania przewiduje, że jednorazowe wsparcie będzie należało się również w przypadku ogrzewania domu przy pomocy kotłów, pieców na biomasę, LPG lub olej opałowy. Tak, jak w przypadku dodatku węglowego, wymagany jednak będzie wpis do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
Dodatek węglowy — podsumowanie
Z racji tego, że ustawa, o której wspominaliśmy, trafiła do senatu (stan na 5 września), warto być na bieżąco. Należy również pamiętać, że informacje, które znajdą się we wniosku o dodatek węglowy lub energetyczny, powinny być zgodne z prawdą, tzn. ze stanem faktycznym. W przypadku nieprawidłowości zostanie przeprowadzony wywiad środowiskowy. Po takiej kontroli wniosek może zostać odrzucony. Zmiany, o których piszemy, mają wejść w życie ok. 15 września.