Rak piersi – objawy, profilaktyka, leczenie

Różowy październik to miesiąc świadomości raka piersi, a 15 października przypada Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi. Jego symbolem jest różowa wstążka. Okazuje się jednak, że gesty, symbole, a nawet akcje profilaktyczno-informacyjne to wciąż za mało. Rak piersi nadal znajduje się w czołówce nowotworów złośliwych powodujących największą śmiertelność u kobiet. Jakie są pierwsze objawy raka piersi? Które z badań warto wykonywać regularnie w ramach działań profilaktycznych? Na czym polega i jak wykonać samobadanie piersi? Odpowiadamy w dzisiejszym artykule.

Nowotwór piersi – rodzaje i klasyfikacja

Nowotwór piersi jest wynikiem niekontrolowanego wzrostu komórek w tkance piersi. Komórki te są nieprawidłowe, zmienione nowotworowo. Raka piersi możemy podzielić ze względu na typy morfologiczne, stopień zróżnicowania histopatologicznego lub uwzględniając stadium zaawansowania choroby. W pierwszym przypadku wyróżnia się przedinwazyjny nowotwór piersi, czyli taki, w którym najpewniej nie pojawią się przerzuty i nowotwór naciekający, czyli zagrażający przerzutami. Jeszcze do niedawna stopień zróżnicowania histopatologicznego stanowił jeden z kluczowych czynników, jeśli chodzi o rokowania w większości nowotworów (z wyjątkiem zrazikowych i rdzeniastych). Obecnie, uzupełnia się ją o klasyfikację molekularną nowotworu piersi:

• luminalny A – obecne receptory estrogenowe, „odbiorniki hormonu żeńskiego”,
• luminalny B – gorsze rokowanie niż typ luminalny A, raki niżej zróżnicowane, rzadsze występowanie receptorów hormonalnych,
• HER2 – większość raków z amplifikacją (wieloma kopiami) genu HER2,
• bazalny – większość (60%) bez ekspresji receptorów hormonalnych i HER2 „potrójnie ujemny”. Najgorzej rokujący.

Ogromne znaczenie, jeśli chodzi o rokowania w przypadku nowotworu piersi, ma również stopień zaawansowania choroby. Specjalista ocenia to na podstawie klasyfikacji TNM opracowanej przez Międzynarodową Unię do Walki z Rakiem (UICC) 

• cecha T oznacza guz pierwotny, jego wielkość i umiejscowienie,
• cecha N – regionalne węzły chłonne, wielkość przerzutu w węźle i ilość węzłów z przerzutami,
• cecha M – czy występują przerzuty do innych narządów.

Na podstawie kombinacji tych trzech parametrów określa się stadium zaawansowania nowotworu piersi. Najbardziej zaawansowane stadium to stadium IV, oznaczające obecność przerzutów odległych. Z kolei stadium 0 to rak in situ, który nie rozprzestrzenia się poza gruczoł piersiowy.

Rak piersi – objawy

W przypadku raka piersi, tak jak w innych nowotworach kluczowy jest czas, a tym samym szybka diagnoza. Dlatego tak ważne jest to, by nie przeoczyć objawów raka piersi. Do tych najczęstszych zaliczamy:

• guzek lub zmiana w piersi lub pod pachą – może być odczuwane jako twardy, niewłaściwie wyglądający lub niebolesny guzek w piersi lub pod pachą.

• zmiany skórne w obrębie piersi takie jak zaczerwienienie, obrzęk, zmarszczki, zagłębienia lub wybroczyny.

• zmiany w kształcie lub rozmiarze piersi – może dojść do zmiany kształtu lub wielkości piersi, w tym asymetrii.

• wydzielina z brodawki sutkowej – nieprawidłowa wydzielina z brodawki sutkowej, zwłaszcza, jeśli jest krwawa lub ropna, może wskazywać na obecność raka piersi.

• zmiany w skórze brodawki sutkowej – mogą wystąpić zmiany w skórze brodawki sutkowej, takie jak zmiana koloru, obrzęk, zgrubienie lub owrzodzenie.

Nowotwór piersi – profilaktyka

Profilaktyka w raku piersi to przede wszystkim regularne badania (mammografia oraz USG), a także samobadanie piersi. Jak często wykonywać mammografię? Kobiety między 50. a 65. rokiem życia powinny badać się minimum raz w roku, natomiast młodsze pacjentki raz na 2-3 lata, pod warunkiem, że taka osoba nie znajduje się w grupie ryzyka. Oprócz badań profilaktycznych kluczowe jest także obserwowanie własnego ciała. Samobadanie piersi nie jest trudne, a wykonywane regularnie, może uratować życie. Jak samodzielnie badać piersi? Oto krótka instrukcja:

1. Stań przed lustrem. Przyjrzyj się piersi, jej kształtowi i kolorze.
2. Unieś rękę nad głową. Skontroluj pierś, uciskając ją trzema palcami, zataczając koła, w kierunku brodawki.
3. Ściśnij brodawkę. Sprawdź, czy nie wypływa z niej żadna wydzielina.
4. Połóż się na wznak. Pod badaną pierś podłóż niewielką poduszkę, a rękę włóż pod głowę. Drugą ręką sprawdź pierś, podobnie jak na początku.
5. Upewnij się, że węzły chłonne nie są powiększone.

Pamiętaj, że kształt i napięcie piersi zmienia się w czasie cyklu menstruacyjnego. Dlatego badaj się co miesiąc, najlepiej zawsze tego samego dnia. Dzięki temu łatwiej będzie Ci zauważyć różnicę. Jeśli coś Cię zaniepokoi, koniecznie udaj się do lekarza.

Rak piersi – grupa ryzyka

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka piersi to:

• mutacje w genach BRCA1, CHEK2, NOD2,
• wiek powyżej 50. roku życia,
• wczesna miesiączka (przed 12. roku życia) i późne wkroczenie w menopauzę (po 55. roku życia),
• urodzenie pierwszego dziecka po ukończeniu 35 lat,
• bezdzietność,
• stosowanie antykoncepcji doustnej oraz hormonalnej terapii zastępczej,
• przebycie choroby nowotworowej w przeszłości,
• gęsta tkanka gruczołowa.

Nowotwór piersi – diagnostyka i leczenie

W diagnostyce raka piersi kluczową rolę odgrywają takie badania jak: 

• mammografia,
• mammografia 3D z tomosyntezą,
• elastografia,
• ultrasonografia.
• rezonans magnetyczny piersi.

Leczenie raka piersi polega przede wszystkim na chirurgicznym usunięciu zmian (gruczołu piersiowego wraz z węzłami chłonnymi). Ważnym elementem terapii i jego uzupełnieniem jest także chemioterapia, radioterapia i hormonoterapia. Pamiętaj jednak, że indywidualny plan leczenia ustala lekarz, biorąc pod uwagę rodzaj nowotworu, poziom zaawansowania choroby oraz rokowania. Nie da się ukryć, że w czasie leczenia mogą być potrzebne dodatkowe środki finansowe. Dlatego warto zabezpieczyć się na wypadek nowotworu piersi. Jedną z możliwości jest wykupienie ubezpieczenia życia i zdrowia.

Nowotwór piersi – przerzuty

W przypadku raka piersi przerzuty pojawiają się najczęściej w:

• kościach,
• płucach,
• wątrobie,
• mózgu,
• tkankach miękkich (skóra, węzły chłonne).

Nowotwór piersi – rokowania

Jak możemy przeczytać na stronie zwrotnikraka.pl: „Rokowania przy raku piersi zależą od zaawansowania choroby, co podkreśla znaczenie wczesnego wykrycia guza oraz znajomości potencjalnych objawów raka piersi. Odsetek 10-letnich przeżyć chorych na wczesnego raka piersi wynosi ponad 70% (89% w przypadku choroby ograniczonej do guza i 62% w zaawansowaniu lokoregionalnym)”. Statystyki te jasno dowodzą jak ważne są regularne badania. Profilaktyka może bowiem uratować życie.

Rak piersi – podsumowanie

Co roku ponad 22 tys. kobiet w Polsce dowiaduje się, że ma raka piersi. 10% z nich to nowotwory w zaawansowanym stadium, co znacząco zmniejsza szanse na wyleczenie. Podczas gdy w innych europejskich krajach śmiertelność w przypadku raka spada, pomimo rosnącej liczby zachorowań, w Polsce umieralność nadal jest wysoka. Pamiętaj, że to nie są jedyne statystyki. Za każdą z nich kryje się ludzka tragedia, strach i niepewność. Dlatego badaj się regularnie, nie tylko jeśli jesteś w grupie ryzyka.

Źródła:

https://www.zwrotnikraka.pl/

https://onkologia.org.pl/pl/nowotwor-piersi-u-kobiet-typy-morfologiczne#page-main-image

Artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny. Porady w nim zawarte nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem.