8 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Guza Mózgu. Według Krajowego Rejestru Nowotworów co roku diagnozuje się około 2800 nowych zachorowań na ten nowotwór, a 2300 chorych umiera. Choć rokowania zależą w dużej mierze od rodzaju nowotworu i jego umiejscowienia, ogromne znaczenie ma również czas. Jeśli rak mózgu zostanie wykryty we wczesnym stadium, pacjent ma o wiele większe szanse na wyleczenie. Dlatego warto wiedzieć, jakie są objawy raka mózgu oraz w jaki sposób przebiega diagnostyka i leczenie tego nowotworu.
Guz mózgu – rodzaje
Klasyfikacja guzów mózgu jest złożona. Może dotyczyć zarówno stopnia złośliwości, umiejscowienia, jak i jego pochodzenia.
Guz mózgu – rodzaje ze względu na źródło występowania
Nowotwór mózgu może mieć charakter pierwotny, czyli wewnętrznopochodny lub wtórny, będący efektem przerzutów. Guzy pierwotne powstają najczęściej z komórek gleju, opon, splotu naczyniówkowego, szyszynki, przysadki mózgowej, naczyń krwionośnych. Z kolei wtórny nowotwór mózgu to skutek transmisji komórek nowotworowych z innych narządów, zazwyczaj z piersi lub płuc. Jak możemy przeczytać na stronie gov.pl, najczęściej spotykanymi nowotworami u dorosłych pacjentów są:
- oponiaki (25%),
- gruczolaki przysadki (25%),
- glejaki wielopostaciowe (15%),
- obwodowe nerwiaki osłonkowe (8%),
- glejaki o niskim stopniu złośliwości (5%).
W przypadku dzieci wygląda to nieco inaczej. Tutaj przeważają glejaki o stosunkowo niewielkiej złośliwości (33%), chociaż spotykane są także o wiele groźniejsze odmiany nowotworu mózgu, takie jak:
- rdzeniak (16%),
- glejak złośliwy (14%),
- wyściółczak (10%).
Chociaż guz mózgu diagnozowany jest częściej u osób między 54 a 65 rokiem życia, aż 15% przypadków to osoby poniżej dziewiętnastego roku życia.
Guz mózgu – rodzaje ze względu na umiejscowienie
Ze względu na umiejscowienie, nowotwory mózgu dzielimy na guzy nadnamiotowe i podnamiotowe. Na portalu zwrotnikraka.pl, możemy przeczytać, że “guzy nadnamiotowe to te, które rozwijają się powyżej móżdżku, obejmując półkule mózgowe oraz tzw. guzy linii środkowej, wywodzące się z przysadki, podwzgórza, jąder podkorowych i okolicy szyszynki. Guzami nadnamiotowymi półkul mózgowych są zazwyczaj glejaki. Guzy podnamiotowe obejmują natomiast tylną jamę czaszki, która zawiera pień mózgu oraz móżdżek. W tej lokalizacji występuje większość nowotworów u dzieci. Najczęstszym nowotworem podnamiotowym jest rdzeniak z lokalizacją w móżdżku. Osobną kategorie stanowią guzy pnia mózgu. W pniu mózgu występują głównie glejaki”.
Guz mózgu – rodzaje ze względu na stopień złośliwości
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wprowadziła kryterium uwzględniające przede wszystkim stopień złośliwości nowotworu i przebieg choroby. Na ogólną ocenę i rokowania wpływa tutaj przede wszystkim wielkość guza, jego umiejscowienie oraz tempo i sposób wzrostu. W przypadków guza ośrodkowego układu nerwowego wyróżnia się nowotwory:
- I stopnia – gwiaździak włosowatokomórkowy;
- II stopnia – gwiaździak włókienkowy, skąpodrzewiak, wyściółczak;
- III stopnia – gwiaździak, skąpodrzewiak i wyściółczak anaplastyczny;
- IV stopnia – glejak wielopostaciowy.
Guzy I stopnia to najłagodniejsza postać, natomiast IV – najbardziej złośliwa, a co za tym idzie – najtrudniejsza w leczeniu.
Guz mózgu – objawy
Jakie są objawy guza mózgu? Co powinno Cię zaniepokoić? Sygnały, które daje nam organizm, zależą od dokładnej lokalizacji guza. Jednak wspólnymi objawami raka mózgu zgłaszanymi przez większość pacjentów są:
- nudności i wymioty, szczególnie w godzinach porannych,
- silne bóle głowy, które wcześniej nie występowały,
- osłabienie motoryki,
- niedowład,
- omdlenia,
- zaburzenia równowagi,
- problemy z pamięcią,
- napady padaczkowe,
- zaburzenia widzenia.
Guz mózgu daje też mniej oczywiste objawy, takie jak:
- nietypowe zmiany w zachowaniu,
- zaburzenia nastroju o charakterze depresyjnym lub maniakalnym,
- nadmierne pobudzenie lub apatia,
- nieuzasadniony lęk,
- problemy z odżywianiem.
Jeśli występuje u Ciebie kilka z powyższych objawów, koniecznie skontaktuj się z lekarzem rodzinnym, który skieruje Cię do neurologa, w celu wykonania badań i postawienia diagnozy.
Guz mózgu – diagnostyka i leczenie
Diagnostyka guza mózgu zaczyna się od wywiadu z pacjentem. Jednak, by wykluczyć lub potwierdzić diagnozę niezbędne jest badanie obrazowe, najczęściej TK, czyli tomografia komputerowa. Jest to najszybsze badanie, które pozwala zobaczyć zmianę i oszacować, jakiej jest wielkości. Jeśli podczas TK stwierdzono guza mózgu, pacjent przechodzi kolejne badania. Zazwyczaj rezonans magnetyczny, który daje o wiele dokładniejszy obraz nowotworu. Co dalej? Leczenie guza mózgu to połączenie zabiegu chirurgicznego, który polega na wycięciu zmiany, z radioterapią. Niestety, operacja nie zawsze jest możliwa. Wszystko zależy bowiem od charakteru zmiany, jej umiejscowienia i stopnia zaawansowania choroby.
Guz mózgu – rokowania
Niestety, średnio tylko 17% pacjentów z rozpoznaniem guza mózgu przeżywa 5 lat od diagnozy (w tym 19% kobiet i 12% mężczyzn). Często bowiem pacjenci trafiają do specjalisty w zaawansowanym stadium choroby. To jednak nie jedyny powód. Rokowania w przypadku guza mózgu zależą bowiem od jego rodzaju, umiejscowienia i wielkości. Jeśli guza nie można operować, działania lekarzy ograniczają się jedynie do przedłużenia życia pacjenta i leczenia objawowego.
Guz mózgu – podsumowanie
Przyczyny powstawania guza mózgu nie są do końca znane. Dlatego też trudno mówić o jego profilaktyce. Szanse pacjenta na wyzdrowienie rosną, kiedy zmiana jest mała. Dlatego tak ważne jest to, by reagować na wszystkie niepokojące objawy, bo diagnoza to pierwszy krok do wyleczenia.
Artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie może zastąpić wizyty u lekarza. Tekst powstał na podstawie informacji zawartych na stronach:
https://www.zwrotnikraka.pl/przyczyny-rodzaje-guzow-mozgu/
https://www.gov.pl/web/psse-krakow/swiatowy-dzien-guza-mozgu
https://gemini.pl/poradnik/artykul/glejak-mozgu-przyczyny-objawy-diagnostyka-i-leczenie/
https://alivia.org.pl/wiedza-o-raku/nowotwory-mozgu-rodzaje-objawy-i-sposoby-leczenia/