Wakacje kojarzą się z beztroską i relaksem. Latem korzystamy bowiem z pięknej pogody, a w czasie urlopu większość czasu spędzamy na świeżym powietrzu, kąpiąc się i opalając.
Niestety, jeśli zbyt długo przebywamy na słońcu, bez odpowiedniej ochrony, może to doprowadzić do wyczerpania cieplnego, udaru słonecznego, a nawet – udaru cieplnego. Jak tego uniknąć? W jaki sposób objawia się udar słoneczny i co można zrobić, kiedy pojawią się pierwsze objawy? Czym różni się uda słoneczny od udaru cieplnego? Kiedy mamy do czynienia z wyczerpaniem słonecznych? Który z tych problemów stanowi zagrożenie życia?
Wyczerpanie cieplne, udar słoneczny, udar cieplny – definicja, różnice
Wszystkie te zjawiska są rodzajem hipertermii. Z wyczerpaniem cieplnym mamy do czynienia, kiedy dochodzi do odwodnienia przez długie przebywanie na słońcu. Udar słoneczny, nazywany także porażeniem słonecznym, to rodzaj udaru cieplnego, który dotyczy głównie przegrzania głowy i karku. Udar cieplny obejmuje natomiast cały organizm. Dochodzi do niego, gdy nasze ciało przez długi czas narażone jest na działanie wysokiej temperatury. Udar cieplny to stan zagrożenia życia, jeśli temperatura ciała wynosi ok. 40 stopni Celsjusza i nie można samodzielnie jej obniżyć. Łatwo się więc domyślić, że jeśli zbagatelizujemy objawy wyczerpania cieplnego lub udaru słonecznego i nadal będziemy przebywać w upale, może to doprowadzić do udaru cieplnego.
Udar cieplny, wyczerpanie cieplne, udar słoneczny – objawy
Objawy, które świadczą o wyczerpaniu cieplnym to:
- zwiększone pocenie się,
- brak sił,
- zimna, blada i wilgotna skóra,
- szybkie, ale słabo wyczuwalne tętno,
- nudności lub wymioty,
- zasłabnięcia.
Z kolei do symptomów, które mogą świadczyć o udarze słonecznym zaliczamy:
- bóle i zawroty głowy,
- zaczerwienienie i poparzenia skóry,
- ogólny niepokój.
Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia i życia objawy występują przy udarze cieplnym. Są to:
- wysoka temperatura ciała (powyżej 39°C),
- gorąca, czerwona, sucha lub wilgotna skóra,
- dreszcze,
- przyspieszony oddech,
- silne bóle głowy,
- nudności, wymioty
- szybkie, dobrze wyczuwalne tętno,
- możliwa utrata przytomności.
Wyczerpanie cieplne, udar słoneczny, udar cieplny – kto jest najbardziej narażony
W grupie ryzyka, jeśli chodzi o hipertermię są szczególnie:
- osoby spożywające alkohol,
- seniorzy,
- osoby cierpiące na niektóre choroby przewlekłe,
- dzieci.
O ile seniorzy w czasie upałów starają się zostać w domu, o tyle w przypadku dzieci jest to praktycznie niemożliwe. Dlatego to rodzice powinni zadbać o ich odpowiednią ochronę. Warto również wspomnieć o maluchach w wózkach. Kiedy wózek jest osłonięty, np. pieluchą, temperatura staje się wyższa o ok. 10 stopni Celsjusza od temperatury powietrza. Nietrudno się domyślić, że takie warunki stanowią zagrożenie życia dziecka.
Wyczerpanie cieplne, udar słoneczny, udar cieplny – jak postępować
W przypadku wyczerpania cieplnego, udaru słonecznego i udaru cieplnego cel jest taki sam. Chodzi o to, by obniżyć temperaturę ciała, nawodnić cierpiącą osobę i zapewnić jej cień. Pierwsza pomoc w przypadku wyczerpania cieplnego, udaru słonecznego lub udaru cieplnego polega na:
- przeniesieniu chorego w chłodne i zacienione miejsca,
- położenie chorego i rozluźnienie jego ubrania,
- nakładaniu zimnych okładów,
- podawanie płynu i zachęcenie chorego, by pił małymi łykami,
- przygotowanie dla chorego letniej kąpieli,
- wezwanie pogotowia, jeśli chory wymiotuje i jego stan się pogarsza, np. temperatura nie spada.
Wyczerpanie cieplne, udar słoneczny, udar cieplny – jak im zapobiec
Tak jak w przypadku każdej choroby, również i tym razem sprawdza się stare porzekadło, które mówi, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Profilaktyka jest bowiem dużo łatwiejsza. Co zrobić, by uniknąć wyczerpania cieplnego i udaru słonecznego, które mogą doprowadzić do udaru cieplnego? To bardzo proste, jednak w ferworze zabawy, często zapominamy o podstawowej ochronie. Mamy tu na myśli:
- noszenie nakrycia głowy, także w wodzie,
- osłonięcie się, np. parasolem,
- picie dużej ilości wody (latem nawet dziesięć szklanek dziennie),
- unikanie długotrwałego leżenia w tej samej pozycji,
- noszenie przewiewnych ubrań,
- rezygnacja z plażowania w samo południe.
Wyczerpanie cieplne, udar słoneczny, udar cieplny – podsumowanie
Nikt nie chce zepsuć sobie wakacji koniecznością wizyty u lekarza. Dlatego warto opalać się z głową, pić dużo wody i obserwować swój organizm. Wyczerpanie cieplne powinno być pierwszym sygnałem ostrzegawczym. Odpowiednio szybka reakcja może zapobiec jego następstwom, takim jak udar słoneczny oraz udar cieplny.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/psse-krakow/wyczerpanie-cieplne-a-udar-sloneczny
https://www.gov.pl/web/zdrowie/udar-sloneczny-udar-cieplny-przegrzanie-cieplne
Artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie może zastąpić konsultacji z lekarzem.