Obowiązkowe przeglądy instalacji technicznych w domu lub w mieszkaniu to nie tylko kwestia bezpieczeństwa. To również obowiązek w przypadku ubezpieczenia nieruchomości. Brak systematycznych kontroli może zostać uznane przez ubezpieczyciela za celowe zaniedbanie i w skrajnych przypadkach skutkować utratą ochrony w ramach ubezpieczenia domu lub mieszkania. Czy do ubezpieczenia potrzebny jest przegląd? Jakie przeglądy trzeba mieć do ubezpieczenia domu? Jakie przeglądy są obowiązkowe w domu jednorodzinnym?
Przegląd instalacji – na czym polega i co mówią przepisy
Przegląd instalacji to regularne badanie techniczne budynków, które ma na celu ocenę stanu technicznego oraz bezpieczeństwa użytkowania poszczególnych instalacji, takich jak instalacja elektryczna, gazowa, wentylacyjna czy wodno-kanalizacyjna. Regularne przeglądy są nie tylko kwestią dbałości o bezpieczeństwo mieszkańców i użytkowników budynku, ale także prawnym obowiązkiem właścicieli i zarządców nieruchomości.
Podstawą prawną do przeprowadzania przeglądów technicznych budynków jest Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawa budowlanego. Zgodnie z art. 61 tej ustawy:
„Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany: 1) utrzymywać obiekt w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, oraz 2) zapewnić, aby użytkowanie obiektu było zgodne z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska”.
Przepis ten nakłada na właścicieli lub zarządców obowiązek dbałości o stan techniczny budynku oraz zapewnienie jego bezpiecznego użytkowania. Niewywiązanie się z tego obowiązku może prowadzić do konsekwencji prawnych, w tym kar finansowych.
Okresowe przeglądy techniczne – jak często je przeprowadzać
To jak często należy wykonywać przegląd, zależy od rodzaju instalacji. Art. 62.1 Ustawy Prawo budowlane precyzuje obowiązek przeprowadzania okresowych przeglądów instalacji: „Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli: 1) okresowej, co najmniej raz w roku, w zakresie sprawdzenia stanu technicznego elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych i niszczących; 2) co najmniej raz na 5 lat, w zakresie ogólnym stanu technicznego, instalacji i urządzeń”. Przeglądy roczne dotyczą głównie elementów budynku i instalacji, które są narażone na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych (np. dachy, instalacje odgromowe), natomiast przeglądy pięcioletnie dotyczą stanu technicznego obiektu, w tym instalacje wewnętrzne. Co to oznacza w praktyce? Jakie przeglądy są obowiązkowe w domu jednorodzinnym? Jak często je wykonywać?
- Dla instalacji gazowych, zgodnie z polskim prawem, przeglądy powinny być wykonywane co najmniej raz w roku.
- Przeglądy instalacji kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) także muszą być przeprowadzane corocznie.
- Instalacje elektryczne wymagają przeglądów co 5 lat, chyba że ich stan lub intensywność użytkowania wymaga częstszych kontroli,
- Przegląd systemów grzewczych i klimatyzacji odpowiednio:
- minimum raz na 2 lata – kotłów opalanych paliwem ciekłym lub stałym o nominalnej mocy cieplnej ponad 100 kW,
- co najmniej raz na 4 lata – kotłów opalanych gazem o nominalnej mocy cieplnej ponad 100 kW,
- minimum raz na 5 lat – kotłów o nominalnej mocy cieplnej od 20 do 100 kW,
- minimum raz na 5 lat – urządzeń chłodniczych o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW.
Oprócz systematycznych przeglądów ważne jest także regularne czyszczenie przewodów kominowych:
- czyszczenie palenisk, które są opalane paliwem stałym, musi być wykonywane przynajmniej co trzy miesiące,
- w przypadku palenisk opalanych paliwem ciekłym lub gazowym, taką czynność należy przeprowadzać co najmniej raz na sześć miesięcy,
- przewody wentylacyjne muszą być oczyszczane co najmniej raz do roku.
Ubezpieczenie domu a obowiązkowe przeglądy instalacji – pytania i odpowiedzi
Czy do ubezpieczenia potrzebny jest przegląd? Analizując ogólne warunki ubezpieczenia większości firm ubezpieczeniowych, znajdziemy tam zapis dotyczący obowiązku regularnego przeglądu instalacji. W naszym przypadku brzmi on następująco:
„Ubezpieczony ma obowiązek właściwie zabezpieczyć przedmiot ubezpieczenia, przestrzegać przepisów prewencyjnych, w tym o ochronie przeciwpożarowej, o konserwacji i eksploatacji urządzeń będących pod jego dozorem oraz zobowiązany jest dbać o konserwację przewodów i urządzeń wodociągowych, wodno-kanalizacyjnych i technologicznych. Ubezpieczony ma obowiązek dbać o stan techniczny wszystkich instalacji, łącznie z zalecanymi kontrolnymi badaniami i przeglądami. Ubezpieczony ma obowiązek wyposażyć instalacje we wszystkie wymagane systemy (np. ochronę przeciwporażeniową, przeciwprzepięciową, odgromową, uziemienie). Ponadto, ubezpieczony ma obowiązek eksploatować je zgodnie z przeznaczeniem, instrukcją obsługi i przepisami technicznymi” §20, pkt. 3, 4. Ogólnych Warunków Ubezpieczenia.
Brak spełnienia tych obowiązków, jak zaznaczono w kolejnym punkcie, może skutkować wyłączeniem odpowiedzialności ubezpieczyciela, jeśli miało to wpływ na powstanie szkody lub jej rozmiar: „Jeżeli ubezpieczony nie dopełnił obowiązków określonych w ust. 3 i 4, a ich niedopełnienie miało wpływ na powstanie szkody lub jej rozmiar, wówczas nie odpowiadamy za szkody powstałe z tego powodu". Oznacza to, że brak regularnych przeglądów może wpłynąć na wysokość odszkodowania, a nawet doprowadzić do odmowy jego wypłacenia.
Obowiązkowe przeglądy techniczne a ubezpieczenie domu – podsumowanie
Brak regularnych przeglądów instalacji to świadome narażanie się na niebezpieczeństwo. Wystarczy wspomnieć chociażby o problemach z tzw. kopciuchem czy awarią instalacji elektrycznej, która nie była ani sprawdzana, ani tym bardziej konserwowana czy naprawiana. Nic więc dziwnego, że zaniedbania przeglądów może być podstawą do odmowy wypłaty odszkodowania.
