Lepiej zapobiegać niż leczyć. To przysłowie jest znane nie od dziś i ma w sobie wiele prawdy. Badania profilaktyczne mogą niejednokrotnie uratować życie. Choć świadomość Polek i Polaków jest w tym zakresie większa niż choćby kilkanaście lat temu, jeszcze wiele pracy przed nami. Właśnie dlatego w dzisiejszym artykule podpowiadamy, jakie badania warto wykonywać regularnie.
Badania profilaktyczne — dlaczego nie wszyscy wykonują je regularnie
W ramach Barometru Opinii zadano ankietowanym pytanie o to, dlaczego nie wykonują badań profilaktycznych. Najwięcej, bo aż 72% respondentów odpowiedziało, że nie ma takiej potrzeby, ponieważ czuje się dobrze. 15% ankietowanych zadeklarowało, że nie otrzymało skierowania, a na dalszych pozycjach znalazły się odpowiedzi związane z brakiem czasu i zbyt długimi kolejkami do lekarza. To, co jednak może martwić, to fakt, że 4% pytanych za powód podało niewiedzę, że takie badania w ogóle należy wykonywać. Choć odsetek ten jest stosunkowo niewielki, jasno pokazuje, że kampanie społeczno-edukacyjne na temat badań profilaktycznych są potrzebne.
Badania profilaktyczne — które z nich wykonywać regularnie
Morfologia
Morfologia to jedno z podstawowych badań, które warto wykonywać regularnie. Jest niemal bezbolesne, a niektóre wyniki możemy otrzymać już po 24 godzinach. Nie tylko szybkość i łatwość tego badania przemawia za tym, by wykonywać je systematycznie. Analiza parametrów poszczególnych wyników krwi pozwala stwierdzić m.in. czy pacjent nie choruje na anemię; czy nie mamy do czynienia ze schorzeniami nerek lub rozwijającym się stanem zapalnym. Złe wyniki morfologii powinny być dla lekarza sygnałem do wykonania pogłębionej diagnostyki. Jak często wykonywać morfologię? Lekarze radzą, by badania krwi robić profilaktycznie minimum raz w roku.
Badania moczu
Badanie to warto wykonywać raz na 3 lata lub częściej, jeśli pojawiają się niepokojące objawy, takie jak np. krew w moczu. W czasie analizy laboratoryjnej ocenia się m.in. barwę i Ph moczu, ale nie tylko. Istotne jest to, czy nie wykryto w nim cukru, ciał ketonowych, białka lub fosforanów. Z racji tego, że badanie moczu zaliczane jest do grupy badań podstawowych, w przypadku niepokojących lub niejednoznacznych wyników, konieczne jest powtórzenie badania lub/i dalsza diagnostyka. By uniknąć sytuacji, w której wyniki będą błędne, należy poprawnie pobrać próbkę. Mocz trzeba oddać do sterylnego pojemnika, który nie był wcześniej używany (można kupić taki w niemal każdej aptece), a przed pobraniem próbki do badania warto dokładnie się umyć.
USG piersi i cytologia
Oczywiście są to badania, które dotyczą kobiet. Wykonuje się je pod kątem nowotworów, takich jak rak piersi oraz raka szyjki macicy. Jest to szczególnie ważne, ponieważ nowotwory te wcześnie wykryte są niemal całkowicie wyleczalne. Przeżywalność w przypadku wdrożenia leczenia w pierwszym stadium raka piersi wynosi niemal 95%, mimo to, nowotwór ten co roku zabija prawie 6 tysięcy kobiet. Wielu z tych tragedii można byłoby uniknąć. Warto pamiętać, że rak piersi nie boli, dlatego wiele pacjentek zgłasza się do lekarza zbyt późno. W tym przypadku badania profilaktyczne naprawdę mogą uratować życie. Jak często wykonywać USG i cytologię? Minimum raz w roku.
Badania prostaty
Rak prostaty, to drugi najczęstszy nowotwór, jeśli chodzi o zachorowalność i śmiertelność wśród mężczyzn. Podobnie, jak w przypadku raka piersi u kobiet, tutaj również liczy się wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia. Badanie prostaty trwa zaledwie kilkanaście sekund i choć nie należy do przyjemnych, warto wykonywać je raz w roku, po ukończeniu czterdziestego roku życia, ponieważ wraz z wiekiem ryzyko zachorowania rośnie.
Próby wątrobowe
Wbrew pozorom problemy z wątrobą nie dotyczą wyłącznie osób, które nadużywają alkoholu. Do uszkodzenia wątroby może dojść także innego powodu, np. po przebyciu wirusowego zapalenia albo ze względu na konieczność długoletniego przyjmowania wielu leków. Dzięki tzw. próbom wątrobowym lekarz jest w stanie ocenić kondycję tego narządu oraz to, czy nie doszło do ewentualnego uszkodzenia wątroby.
Badanie tarczycy
Badanie tarczycy to jedno z badań, które powinny regularnie wykonywać przede wszystkim kobiety. Praktyka pokazuje bowiem, że zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tego narządu jest przyczyną zaburzeń pracy wielu układów organizmu. Często zdarza się, że pacjentki nie wiążą swoich dolegliwości właśnie z zaburzeniami tarczycy, podczas gdy takie problemy jak wzrost masy ciała czy chroniczne zmęczenie mogą świadczyć o niedoczynności tarczycy.
Badania profilaktyczne — podsumowanie
Wykonanie badań profilaktycznych to pierwszy ważny krok. Drugim jest skonsultowanie ich z lekarzem. Weź pod uwagę, że normy podawane w internecie nigdy nie dadzą Ci pewności, czy jesteś zdrowy. Tak naprawdę dużo zależy od płci, wieku i historii choroby, dlatego wynik zawsze powinien zinterpretować specjalista. Pamiętaj, że diagnoza to nie jest wyrok, a wczesne wykrycie choroby, zwiększa szanse na powrót do zdrowia. Jeśli zależy Ci na dodatkowej ochronie, pomyśl o ubezpieczeniu na życie, które może stanowić dodatkowe wsparcie finansowe w czasie walki z chorobą. Wybierając odpowiedni zakres polisy, ubezpieczysz się na wypadek, udaru mózgu, nowotworu zawału serca, a nawet sepsy.